ادامهٔ داستان سلیمان و بلقیس(ملکهء سبا)

در جلسهٔ قبل نیمی از داستان خوانده شد و شرح و تفسیر گشت. در جلسهٔ 127 به ادامهٔ داستان می‌پردازیم.
 

ابیات ادامهٔ داستان سلیمان و بلقیس:

دفتر چهارم ...

           قصه گويم از سبا مشتاق‏وار            چون صبا آمد به سوى لاله‌‏زار
            .........
 

           چون به مرغانت فرستاده‏ست حق   لحن هر مرغى بداده‏ستت سبق‏

            مرغ جبرى را زبان جبر گو               مرغ پر اشكسته را از صبر گو

            مرغ صابر را تو خوش دار و معاف      مرغ عنقا را بخوان اوصاف قاف‏

            مر كبوتر را حذر فرما ز باز               باز را از حلم گو و احتراز

            و آن خفاشى را كه ماند او بى‏نوا     مى‌‏كنش با نور جفت و آشنا

            كبك جنگى را بياموزان تو صلح        مر خروسان را نما اشراط صبح‏

            همچنان مى‌‏رو ز هدهد تا عقاب      ره نما و الله اعلم بالصواب‏

آزادشدن بلقيس از ملك و مست شدن او از شوق ايمان و التفات همت او از همه ملك منقطع شدن وقت هجرت الا از تخت‏

            چون سليمان سوى مرغان سبا         يك صفيرى كرد بست آن جمله را

            جز مگر مرغى كه بد بى‏جان و پر         يا چو ماهى گنگ بود از اصل و كر

            نى غلط گفتم كه كر گر سر نهد          پيش وحى كبريا سمعش دهد

            چون كه بلقيس از دل و جان عزم كرد   بر زمان رفته هم افسوس خورد

            ترك مال و ملك كرد او آن چنان            كه بترك نام و ننگ آن عاشقان‏

            آن غلامان و كنيزان بناز                    پيش چشمش همچو پوسيده پياز

           باغها و قصرها و آب رود                     پيش چشم از عشق گلخن مى‏نمود

            عشق در هنگام استيلا و خشم       زشت گرداند لطيفان را به چشم‏

            هر زمرد را نمايد گندنا                     غيرت عشق اين بود معنى لا

            لا اله الا هو اين است اى پناه            كه نمايد مه ترا ديگ سياه‏

            هيچ مال و هيچ مخزن هيچ رخت      مى‌‏دريغش نامد الا جز كه تخت‏

            پس سليمان از دلش آگاه شد          كز دل او تا دل او راه شد

            ................

            ديد از دورش كه آن تسليم كيش                تلخش آمد فرقت آن تخت خويش‏

            گر بگويم آن سبب گردد دراز                       كه چرا بودش به تخت آن عشق و ساز

            گر چه اين كلك قلم خود بى‏حسى است       نيست جنس كاتب او را مونسى است‏

            همچنين هر آلت پيشه‏ورى                        هست بى‏جان مونس جاناورى‏

            اين سبب را من معين گفتمى                    گر نبودى چشم فهمت را نمى‏

................

            از بزرگى تخت كز حد مى‌‏فزود            نقل كردن تخت را امكان نبود

            خرده كارى بود و تفريقش خطر          همچو اوصال بدن با همدگر

            پس سليمان گفت گر چه فى الاخير    سرد خواهد شد بر او تاج و سرير

            چون ز وحدت جان برون آرد سرى       جسم را با فر او نبود فرى‏

            چون بر آيد گوهر از قعر بحار              بنگرى اندر كف و خاشاك خوار

            سر بر آرد آفتاب با شرر                   دم عقرب را كه سازد مستقر

            ليك خود با اين همه بر نقد حال        جست بايد تخت او را انتقال‏

            تا نگردد خسته هنگام لقا                كودكانه حاجتش گردد روا

            هست بر ما سهل و او را بس عزيز    تا بود بر خوان حوران ديو نيز

            عبرت جانش شود آن تخت ناز          همچو دلق و چارقى پيش اياز

            تا بداند در چه بود آن مبتلا               از كجاها در رسيد او تا كجا

…..

چاره كردن سليمان عليه السلام در احضار تخت بلقيس از سبا

            گفت عفريتى كه تختش را به فن          حاضر آرم تا تو زين مجلس شدن‏

            گفت آصف من به اسم اعظمش           حاضر آرم پيش تو در يك دمش‏

            گر چه عفريت اوستاد سحر بود             ليك آن از نفخ آصف رو نمود

            حاضر آمد تخت بلقيس آن زمان            ليك ز آصف نز فن عفريتيان‏

            گفت حمد اللَّه بر اين و صد چنين          كه بديده‏ستم ز رب العالمين‏

            پس نظر كرد آن سليمان سوى تخت     گفت آرى گول گيرى اى درخت‏

            پيش چوب و پيش سنگ نقش كند       اى بسا گولان كه سرها مى‏نهند

            ساجد و مسجود از جان بى‏خبر            ديده از جان جنبشى و اندك اثر

            ديده در وقتى كه شد حيران و دنگ        كه سخن گفت و اشارت كرد سنگ‏

            نرد خدمت چون به ناموضع بباخت         شير سنگين را شقى شيرى شناخت‏

            از كرم شير حقيقى كرد جود                استخوانى سوى سگ انداخت زود

            گفت گر چه نيست آن سگ بر قوام       ليك ما را استخوان لطفى است عام‏