+ پس از خواندن داستان، در صورت تمایل، نظر و تفسیر خود را از طریق بخش "پیام‌ها و نظرات" در پایین صفحه، ارسال نمائید.
 

دفتر ششم، بیت 2376

حکایت آن سه مسافر مسلمان و ترسا و جهود و آن کی به منزل قوتی یافتند و ترسا و جهود سیر بودند گفتند این قوت را فردا خوریم مسلمان صایم بود گرسنه ماند از آنک مغلوب بود

یک حکایت بشنو اینجا ای پسر                                           تا نگردی ممتحن اندر هنر

آن جهود و مومن و ترسا مگر                                               همرهی کردند با هم در سفر

چون رسیدند این سه همره منزلی                                      هدیه‌شان آورد حلوا مقبل

برد حلوا پیش آن هر سه غریب                                           محسنی از مطبخ انی قریب

نان گرم و صحن حلوای عسل                                             برد آنک در ثوابش بود امل

الکیاسه والادب لاهل المدر                                                 الضیافه والقری لاهل الوبر

تخمه بودند آن دو بیگانه ز خور                                             بود صایم روز آن مومن مگر

چون نماز شام آن حلوا رسید                                             بود مومن مانده در جوع شدید

آن دو کس گفتند ما از خور پریم                                           امشبش بنهیم و فردایش خوریم

صبر گیریم امشب از خور تن زنیم                                         بهر فردا لوت را پنهان کنیم

گفت مومن امشب این خورده شود                                      صبر را بنهیم تا فردا بود

پس بدو گفتند زین حکمت‌گری                                            قصد تو آن است تا تنها خوری

گفت ای یاران نه که ما سه تنیم                                          چون خلاف افتاد تا قسمت کنیم

هرکه خواهد قسم خود بر جان زند                                       هرکه خواهد قسم خود پنهان کند

آن دو گفتندش ز قسمت در گذر                                           گوش کن قسام فی‌النار از خبر

بود مغلوب او به تسلیم و رضا                                             گفت سمعا طاعة اصحابنا

پس بخفتند آن شب و برخاستند                                         بامدادان خویش را آراستند

روی شستند و دهان و هر یکی                                           داشت اندر ورد راه و مسلکی

یک زمانی هر کسی آورد رو                                                سوی ورد خویش از حق فضل‌جو

مومن و ترسا جهود و گبر و مغ                                             جمله را رو سوی آن سلطان الغ

بلک سنگ و خاک و کوه و آب را                                           هست واگشت نهانی با خدا

این سخن پایان ندارد هر سه یار                                          رو به هم کردند آن دم یاروار

آن یکی گفتا که هر یک خواب خویش                                   آنچ دید او دوش گو آور به پیش

هرکه خوابش بهتر این را او خورد                                          قسم هر مفضول را افضل برد

آنک اندر عقل بالاتر رود                                                      خوردن او خوردن جمله بود

پس جهود آورد آنچ دیده بود                                                تا کجا شب روح او گردیده بود

گفت در ره موسی‌ام آمد به پیش                                        گربه بیند دنبه اندر خواب خویش

در پی موسی شدم تا کوه طور                                           هر سه‌مان گشتیم ناپیدا ز نور

هر سه سایه محو شد زان آفتاب                                         بعد از آن زان نور شد یک فتح باب

نور دیگر از دل آن نور رست                                                 پس ترقی جست آن ثانیش چست

هم من و هم موسی و هم کوه طور                                     هر سه گم گشتیم زان اشراق نور

بعد از آن دیدم که که سه شاخ شد                                      چونک نور حق درو نفاخ شد

وصف هیبت چون تجلی زد برو                                             می‌سکست از هم همی‌شد سو به سو

آن یکی شاخ که آمد سوی یم                                             گشت شیرین آب تلخ هم‌چو س

آن یکی شاخش فرو شد در زمین                                        چشمه‌ی دارو برون آمد معین

آن یکی شاخ دگر پرید زود                                                   تا جوار کعبه که عرفات بود

باز از آن صعقه چو با خود آمدم                                            طور بر جا بد نه افزون و نه کم

لیک زیر پای موسی هم‌چو یخ                                            می‌گدازید او نماندش شاخ و شخ

با زمین هموار شد که از نهیب                                            گشت بالایش از آن هیبت نشیب

باز با خود آمدم زان انتشار                                                 باز دیدم طور و موسی برقرار

وآن بیابان سر به سر در ذیل کوه                                          پر خلایق شکل موسی در وجوه

چون عصا و خرقه‌ی او خرقه‌شان                                          جمله سوی طور خوش دامن کشان

باز آن غشیان چو از من رفت زود                                         صورت هر یک دگرگونم نمود

انبیا بودند ایشان اهل ود                                                    اتحاد انبیاام فهم شد

باز املاکی همی دیدم شگرف                                             صورت ایشان بد از اجرام برف

حلقه‌ی دیگر ملایک مستعین                                              صورت ایشان به جمله آتشین

زین نسق می‌گفت آن شخص جهود                                    بس جهودی که آخرش محمود بود

هیچ کافر را به خواری منگرید                                              که مسلمان مردنش باشد امید

چه خبر داری ز ختم عمر او                                                 تا بگردانی ازو یک‌باره رو

بعد از آن ترسا در آمد در کلام                                              که مسیحم رو نمود اندر منام

من شدم با او به چارم آسمان                                            مرکز و مثوای خورشید جهان

خود عجب‌های قلاع آسمان                                                نسبتش نبود به آیات جهان

هر کسی دانند ای فخر البنین                                             که فزون باشد فن چرخ از زمین

حکایت اشتر و گاو و قج که در راه بند گیاه یافتند هر یکی می‌گفت من خورم

اشتر و گاو و قجی در پیش راه                                             یافتند اندر روش بندی گیاه

گفت قج بخش ار کنیم این را یقین                                       هیچ کس از ما نگردد سیر ازین

لیک عمر هرکه باشد بیشتر                                               این علف اوراست اولی گو بخور

گفت قج با گاو و اشتر ای رفاق                                            چون چنین افتاد ما را اتفاق

هر یکی تاریخ عمر ابدا کنید                                                پیرتر اولیست باقی تن زنید

گفت قج مرج من اندر آن عهود                                             با قج قربان اسمعیل بود

گاو گفتا بوده‌ام من سالخورد                                               جفت آن گاوی کش آدم جفت کرد

جفت آن گاوم که آدم جد خلق                                            در زراعت بر زمین می‌کرد فلق

چون شنید از گاو و قج اشتر شگفت                                    سر فرود آورد و آن را برگرفت

در هوا بر داشت آن بند قصیل                                              اشتر بختی سبک بی‌قال و قیل

که مرا خود حاجت تاریخ نیست                                           کین چنین جسمی و عالی گردنیست!!

خود همه کس داند ای جان پدر                                           که نباشم از شما من خردتر

داند این را هرکه ز اصحاب نهاست                                        که نهاد من فزون‌تر از شماست

^^^^

حکایت از دفتر پنجم بیت 3507

حکایت مات کردن دلقک سید شاه ترمد را

شاه با دلقک همی شطرنج باخت                                       مات کردش زود خشم شه بتاخت

گفت شه شه و آن شه کبرآورش                                         یک یک از شطرنج می‌زد بر سرش

که بگیر اینک شهت ای قلتبان                                             صبر کرد آن دلقک و گفت الامان

دست دیگر باختن فرمود میر                                               او چنان لرزان که عور از زمهریر

باخت دست دیگر و شه مات شد                                         وقت شه شه گفتن و میقات شد

بر جهید آن دلقک و در کنج رفت                                           شش نمد بر خود فکند از بیم تفت

زیر بالشها و زیر شش نمد                                                 خفت پنهان تا ز زخم شه رهد

گفت شه هی هی چه کردی چیست این                              گفت شه شه شه شه ای شاه گزین

کی توان حق گفت جز زیر لحاف                                          با تو ای خشم‌آور آتش‌سجاف

^^^^

جواب گفتن مسلمان آنچ دید به یارانش جهود و ترسا و حسرت خوردن ایشان

پس مسلمان گفت ای یاران من                                          پیشم آمد مصطفی سلطان من

پس مرا گفت آن یکی بر طور تاخت                                      با کلیم حق و نرد عشق باخت

وان دگر را عیسی صاحب‌قران                                             برد بر اوج چهارم آسمان

خیز ای پس مانده‌ی دیده ضرر                                             باری آن حلوا و یخنی را بخور

آن هنرمندان پر فن راندند                                                   نامه‌ی اقبال و منصب خواندند

آن دو فاضل فضل خود در یافتند                                            با ملایک از هنر در بافتند

ای سلیم گول واپس مانده هین                                          بر جه و بر کاسه‌ی حلوا نشین

پس بگفتندش که والله خواب راست                                     تو بدیدی وین به از صد خواب ماست

خواب تو بیداریست ای بو بطر                                             که به بیداری عیانستش اثر

نظرات دوستان:

» برای نوشتن نظرتان درباره داستان یا هر موضوع مرتبط با این جلسه، به قسمت "پیامها و نظرات" در همین صفحه(پایین‌) مراجعه کنید.