شکایت کردن اهل زندان پیش وکیل قاضی از دست آن مفلس

با وکیل قاضی ادراک‌مند                             اهل زندان در شکایت آمدند

که سلام ما به قاضی بر کنون                     بازگو آزار ما زین مرد دون

کندرین زندان بماند او مستمر                     یاوه‌تاز و طبل‌خوارست و مضر

چون مگس حاضر شود در هر طعام              از وقاحت بی صلا و بی سلام

پیش او هیچست لوت شصت کس               کر کند خود را اگر گوییش بس

مرد زندان را نیاید لقمه‌ای                           ور به صد حیلت گشاید طعمه‌ای

در زمان پیش آید آن دوزخ گلو                      حجتش این که خدا گفتا کلوا

سوی قاضی شد وکیل با نمک                    گفت با قاضی شکایت یک بیک

گشت ثابت پیش قاضی آن همه                  که نمودند از شکایت آن رمه

گفت قاضی خیز ازین زندان برو                    سوی خانه‌ی مردریگ خویش شو

گفت خان و مان من احسان تست               همچو کافر جنتم زندان تست

گر ز زندانم برانی تو برد                              خود بمیرم من ز تقصیری و کد

همچو ابلیسی که می‌گفت ای سلام           رب انظرنی الی یوم القیام

کاندرین زندان دنیا من خوشم                     تا که دشمن‌زادگان را می‌کشم

هر که او را قوت ایمانی بود                         وز برای زاد ره نانی بود

می‌ستانم گه به مکر و گه به ریو                  تا بر آرند از پشیمانی غریو

گه به درویشی کنم تهدیدشان                    گه به زلف و خال بندم دیدشان

استعیذ الله من شیطانه                             قد هلکنا آه من طغیانه

یک سگست و در هزاران می‌رود                  هر که در وی رفت او او می‌شود

هان بگو لاحول‌ها اندر زمان                         از زبان تنها نه بلک از عین جان

لینک سایت‌ معرفی شده: www.Panevis.com

برای وارد شدن به سایت رادیو مولانا، به سایت فوق رفته و از قسمت پیوندها وارد سایت رادیو مولانا، رادیو حافظ و رادیو سعدی شوید.

تتمه‌ی قصه‌ی مفلس

گفت قاضی مفلسی را وا نما                     گفت اینک اهل زندانت گوا

جمله اهل محکمه گفتند ما                        هم بر ادبار و بر افلاسش گوا

هر که را پرسید قاضی حال او                      گفت مولا دست ازین مفلس بشو

گفت قاضی کش بگردانید فاش                    گرد شهر این مفلس است و بس قلاش

کو به کو او را منادیها زنید                           طبل افلاسش عیان هر جا زنید

هیچ کس نسیه بنفروشد بدو                      قرض ندهد هیچ کس او را تسو

هر که دعوی آردش اینجا بفن                      بیش زندانش نخواهم کرد من

پیش من افلاس او ثابت شدست                 نقد و کالا نیستش چیزی بدست

مفلسی دیو را یزدان ما                             هم منادی کرد در قرآن ما

کو دغا و مفلس است و بد سخن                هیچ با او شرکت و سودا مکن

ور کنی او را بهانه آوری                              مفلس است او صرفه از وی کی بری

حاضر آوردند چون فتنه فروخت                     اشتر کردی که هیزم می‌فروخت

کرد هیزم‌کش بسی شادی بکرد                  هم موکل را به دانگی شاد کرد

اشترش بردند از هنگام چاشت                   تا به شب او بر ثمر چشمی بداشت

بر شتر بنشست آن قحط گران                    صاحب اشتر پی اشتر دوان

سو بسو و کو بکو می‌تاختند                      تا همه شهرش عیان بشناختند

پیش هر حمام و هر بازارگه                         کرده مردم جمله در شکلش نگه

ده منادی‌گر بلند آوازیان                              ترک و کرد و رومیان و تازیان

مفلس است این و ندارد هیچ چیز                قرض تا ندهد کس او را یک پشیز

ظاهر و باطن ندارد حبه‌ای                          مفلسی قلبی دغایی دبه‌ای

هان و هان با او حریفی کم کنید                  چونک گاو آرد گره محکم کنید

ور بحکم آرید این پژمرده را                          من نخواهم کرد زندان مرده را

خوش دمست او و گلویش بس فراخ             با شعار نو دثار شاخ شاخ

گر بپوشد بهر مکر آن جامه را                      عاریه‌ست آن تا فریبد عامه را

حرف حکمت بر زبان ناحکیم                        حله‌های عاریت دان ای سلیم

گرچه دزدی حله‌ای پوشیده است                دست تو چون گیرد آن ببریده‌دست

چون شبانه از شتر آمد به زیر                      کرد گفتش منزلم دورست و دیر

بر نشستی اشترم را از پگاه                       جو رها کردم کم از اخراج کاه

گفت تا اکنون چه می‌کردیم پس                  هوش تو کو نیست اندر خانه کس

طبل افلاسم به چرخ سابعه                        رفت و تو نشنیده‌ای بد واقعه

گوش تو پر بوده است از طمع خام               پس طمع کر می‌کند کور ای غلام

تا کلوخ و سنگ بشنید این بیان                  مفلسست و مفلسست این قلتبان

تا بشب گفتند و در صاحب شتر                   بر نزد کو از طمع پر بود پر

چشم را ای چاره‌جو در لامکان                    هین بنه چون چشم کشته سوی جان

باز گرد از هست سوی نیستی                   طالب ربی و ربانیستی

جای دخلست این عدم از وی مرم                جای خرجست این وجود بیش و کم

کارگاه صنع حق چون نیستیست                 جز معطل در جهان هست کیست

یاد ده ما را سخنهای دقیق                         که ترا رحم آورد آن ای رفیق

هم دعا از تو اجابت هم ز تو                       ایمنی از تو مهابت هم ز تو

گر خطا گفتیم اصلاحش تو کن                    مصلحی تو ای تو سلطان سخن

کیمیا داری که تبدیلش کنی                       گرچه جوی خون بود نیلش کنی

این چنین میناگریها کار تست                      این چنین اکسیرها اسرار تست

...

پرتو خورشید بر دیوار تافت                          تابش عاریتی دیوار یافت

بر کلوخی دل چه بندی ای سلیم                وا طلب اصلی که تابد او مقیم

ای که تو هم عاشقی بر عقل خویش           خویش بر صورت‌پرستان دیده بیش

رو نعمره ننکسه بخوان                              دل طلب کن دل منه بر استخوان

کان جمال دل جمال باقیست                      دولتش از آب حیوان ساقیست

خود هم او آبست و هم ساقی و مست        هر سه یک شد چون طلسم تو شکست

آن یکی را تو ندانی از قیاس                       بندگی کن ژاژ کم خا ناشناس

معنی تو صورتست و عاریت                        بر مناسب شادی و بر قافیت

معنی آن باشد که بستاند ترا                      بی نیاز از نقش گرداند ترا

معنی آن نبود که کور و کر کند                     مرد را بر نقش عاشق‌تر کند

   --------------

نثر این داستان که از کتاب "قصه‌های مثنوی برای کودکان" نوشتهء مهدی آذریزدی برگرفته شده است:

.: صفحه اول :.

.: صفحه دوم :.

.: صفحه سوم :.

.: صفحه چهارم :.

--------------

نظرات دریافت شده درباره داستان این جلسه:

پری سیما:
 
شخص مفلس \"من\" یا هویت فکری ما انسانهاست که موهومی و خیالی بوده و خان و مان ندارد و فقط در ذهن انسانها حرکت می کند و این زندان تن را بر آدمها دوزخی کرده است چرا که سخت حریص و گدا صفت است ، بر زندگی و روابط و اندیشه های ما حاکم است و از دست او به هیچ کنجی نمی توان فرار کرد که در همه جا متناسب با شرایط موجود حضور دارد و اصالت انسانی ما را ذره ذره ذوب کرده و خود جای آن نشسته و ما را گرفتار هزاران درد بی درمان ، دچار یاس و حرمان و بدبینی و حسرت و ملالت نموده است .به هر جهت رو کنیم گرفتار تیرگی ذهن و موهوم اندیشی خواهیم بود. و جز در پناه فطرت پاکمان آرامش نخواهیم داشت. وکیل نماد عقل مفید است که شکایت به ستوه آمدگان \" من ذهنی\" را به نزد قاضی دانا میبرد و از حرص و طمع، حیله های شیطان صفتانه او به قاضی شرح میدهد و اینکه چگونه انسانها را فریب داده و از فطرت انسانیشان دور میکند و همچون هستی بیگانه ای که با گذشت زمان و عادت به آن ، خودی میشود و اگر در ذهن هزاران نفر هم وارد شود در همه به یک شیوه عمل میکند به همین خاطر به لحاظ هویت فکری انسانهاشبیه هم هستند . وقتی قاضی حکایت شخص مفلس را می شنود میخواهد که او را در همه جا به همه کس بشناسانند که منظور آگاه شدن از خصوصیات مخرب من ذهنی می باشد اما این افشاگری بر صاحب اشتر تاثیری ندارد که یا حکایت از طمع انسان به گونه ای دیگر میکند یعنی از خودشناسی و اگاهی بر نفس نیز بدنبال نفعی دیگر است و یا میخواهد بگوید تا زمانیکه از شتر نفستان پائین نیامده اید خودشناسی بیفایده است یعنی نمیتوان افکار موهومی را با افکار از بین برد که\" همان خون به خون شستن\" است بلکه بایستی از هر گونه تلاش و افکار و خیالات موهوم دست شست و در نیستی و عدم و سکوت ذهنی قرار گرفت تا اصالت انسانی در انسان بیدار شود و دل از عاریتها بر گیرد و شادی وی نه به سبب علتهای بیرونی که از درون بجوشد

-------------------------

تا من بدیدم روی تو ای ماه و شمع روشنم               هر جا نشینم خرمم هر جا روم در گلشنم
هر جا خیال شه بود باغ و تماشاگه بود                    در هر مقامی که روم بر عشرتی بر می تنم
درها اگر بسته شود زین خانقاه ششدری                آن ماه رو از لامکان سر درکند در روزنم
گوید سلام علیک هی آوردمت صد نقل و می            من شاهم و شاهنشهم پرده سپاهان می زنم
من آفتاب انورم خوش پرده ها را بردرم                     من نوبهارم آمدم تا خارها را برکنم
گویم سخن را بازگو مردی کرم ز آغاز گو                   هین بی ملولی شرح کن من سخت کند و کودنم
گوید که آن گوش گران بهتر ز هوش دیگران!              صد فضل دارد این بر آن کانجا هوا این جا منم
رو رو که صاحب دولتی جان حیات و عشرتی             رضوان و حور و جنتی زیرا گرفتی دامنم
هم کوه و هم عنقا تویی هم عروه الوثقی تویی        هم آب و هم سقا تویی هم باغ و سرو و سوسنم

                                          افلاک پیشت سر نهد املاک پیشت پر نهد

                                          دل گویدت مومم تو را با دیگران چون آهنم